Co zwiedzić w Łodzi?

Historia

18 września 1820, kiedy Łódź liczyła zaledwie 700 mieszkańców zapadła decyzja o włączeniu jej do grona osad przemysłowych. Dlaczego akurat tutaj? Zdecydowało o tym kilka czynników m.in. świetne warunki naturalne, czyli sporo rzek, lasów i dużo ziemi do zagospodarowania. Było wszystko, oprócz ludności i tak rozpoczęła się historia miasta czterech kultur. Rozwój Łodzi był niezwykle dynamiczny, można go porównać jedynie do amerykańskich miast, żadne miasto w Europie nie rozwinęło się tak szybko w tak krótkim czasie. W 1865 roku było tu 40 tysięcy mieszkańców, w 1900 r. 300 tysięcy a pół miliona w 1914 roku. Niestety, gwałtowny wzrost ludności przerastał logistykę władz miasta, które znajdowało się pod zaborami i było niedoinwestowane. Bogacili się fabrykanci, a robotnicy żyli w kiepskich warunkach, miasto nie nadążało z rozbudową. Nie było szkół, dróg, a kolej służyła jedynie do eksportu towarów. Kanalizację wybudowano tutaj dopiero w latach dwudziestych XX wieku.

Łódź stała się jednocześnie miejscem wielkich szans, głównie dla Żydów, Niemców, Polaków i Rosjan – przysłowiową Ziemią Obiecaną. Niektórzy mogli dorobić się fortuny, a jednocześnie był to ciężki kawałek chleba dla robotników, co powodowało liczne strajki i lewicowy odchył społeczeństwa. Do wybuchu drugiej wojny światowej nie było tu żadnych uczelni wyższych ani instytucji kulturalnych Po wojnie ze względu na silną pozycję mniejszości narodowych i przemysłowy charakter, wciąż nie przeprowadzano tutaj ważnych inwestycji. W czasie II wojny światowej ludność Łodzi zmniejszyła się z 670 do 300 tys. mieszkańców. W 1945 roku powołano do życia uczelnie wyższe: Uniwersytet Łódzki, Politechnię Łódzką, Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych w Łodzi. W 1958 utworzono Państwową Wyższą Szkołę Teatralną i Filmową im. Leona Schillera, a Łódź stała się filmowym centrum Polski. W związku z krótką historią miasta, nie ma tu tak wielu zabytków jak w innych metropoliach, ale są piękne pałac i budowle industrialne, które trzeba obejrzeć.

Co warto zobaczyć?

1. Pałac Izraela Poznańskiego

Zjawiskowy pałac, nazywany „łódzkim Luwrem” został zbudowany pod koniec XIX wieku, przez łódzkiego przedsiębiorcę Izraela Poznańskiego, nazywanego królem bawełny. Funkcjonuje w nim Muzeum Miasta Łodzi. Przez lata pałac był rozbudowywany, a na jego architektoniczny kształt miało wpływ kilku architektów. Budowla utrzymana jest w stylu eklektycznym z przewagą motywów  neorenesansu włoskiego i francuskiego oraz neobaroku, a ozdobiona jest figurami przedstawiającymi alegorie przemysłu. To jedna z najpiękniejszych pałacowych wnętrz, jakie miałam okazje oglądać. Pałac składają się z wielkich, spektakularnych salonów i kameralnych pomieszczeń mieszkalnych. W ramach wystaw można poznać biografie wybitnych Łodzian. Najciekawsza część ekspozycji znajduje się w podziemiach. „Na wspólnym podwórku” pokazuje historię miasta do 1939 roku. Szczegóły nacisk kładzie na jego wielokulturowość, można się tam dowiedzieć m.in. jak wyznania mieszkańców, a co za tym idzie inne kalendarze, jakie stosowali, wpływała na ich codzienność. 

2. Orientarium w łódzkim Zoo

Może się kojarzyć z wrocławskim afrykarium, jednak tutaj prezentowana jest flora i fauna Azji Południowo-Wschodniej. Kompleks jest nowoczesny, a zwierzęta mają tu naprawdę dobre warunki, o jakich w większości ZOO można pomarzyć. Na odwiedzających czekają cztery strefy, w których można podziwiać m.in. rafę, rekiny, słonie czy orangutany. Zwierzęta można obserwować z różnych perspektyw, są zarówno przeszklone akwaria jak i tarasy widokowe. W roku jest oczywiście przyjemnie ciepło, a nad głową latają egzotyczne ptaki, chociaż widziałam, że zadomowiły się również nasze gołębie. Wspaniała opcja na rodzinne spędzenie czasu. W przeszklonym tunelu, który niewątpliwie jest wizytówką miasta, można zarezerwować romantyczną kolację dla dwojga.

3. Muzeum Kinematografii

Świeżo wyremontowane muzeum znajduje się w pałacu Karola Scheiblera. Łódź ma duże tradycje filmowe, nic dziwnego, że taka placówka znajduje się właśnie tutaj. Obiekt podzielony jest na 4 działy: historia kina, technika filmowa, plakat i scenografia oraz animacja. Bardzo duża część eksponatów jest sprawna, nie jest więc to suche oglądanie maszyn, ale możliwość obejrzenia ich w akcji – to niezwykłe doświadczenia zobaczyć, jak wyglądały pierwsze filmy i projekcje. To świetnie zorganizowane muzeum, w którym każdy znajdzie coś dla siebie. Mnie szczególnie do gustu przypadły wystawy plakatów filmowych, które przerodziły się w sentymentalną podróż. Na najwyższym piętrze znajdują się bajkowe atrakcje dla najmłodszych gości. Sam pałac również działa na wyobraźnię, Łódź bardzo mnie pod tym kątem zaskoczyła.

4. Manufaktura

To postindustrialna przestrzeń dawnej XIX wiecznej fabryki włókienniczej, która została zrewitalizowana i pełni funkcje centrum rozrywki, kultury i sztuki. W trakcie przebudowy starano się zachować pierwotną atmosferę tego miejsca. Rewitalizacja objęto kilkanaście hal i budynków poprodukcyjnych. Jedno z wejść na teren Manufaktury prowadzi przez dawną, główną bramę fabryczną przypominającą łuk triumfalny, z odrestaurowanymi żeliwnymi wrotami i mechanicznym, w pełni sprawnym zegarem. Brama została zbudowana w latach 1878–1880. Otwarcie nastąpiło 17 maja 2006, po pięciu latach opracowywania projektu i prawie czterech latach renowacji. Powierzchnia całego centrum wynosi 27 ha. Co znajdziecie na terenie Manufaktury? Pewnie krócej było napisać, czego tam nie ma. Do dyspozycji odwiedzających jest około 60 restauracji, 250 sklepów, muzea i miejsca rozrywki. Sercem jest 3.5h rynek na którym organizowane są koncerty, imprezy i atrakcje sezonowe takie jak plaża czy lodowisko.

5. Ec1

To pięknie zrewitalizowana dawna elektrownia o ponad 18.000 m2 powierzchni. Składa się z trzech ścieżek dydaktycznych: „Przetwarzanie energii”, „Przetwarzanie energii” i „Mikroświat — makroświat”, a ekspozycje zajmują aż 5 pięter. To bardzo nowoczesny obiekt, na wszystkichczeka świetnie podana dawka wiedzy w formie zabaw i eksperymentów dowiedzą się jak działają różne technologie i żywioły. Interaktywne eksponaty pozwalają wykonywać zwiedzającym eksperymenty m.in. z zakresu: akustyki, elektromagnetyzmu, magnetyzmu, mechaniki płynów, optyki, przewodnictwa cieplnego, radioaktywności. Odbywa się tutaj mnóstwo warsztatów i ciekawych wydarzeń. Jedną z największych atrakcji jest planetarium, ale obecnie jest ono w remoncie.

6. Palmiarnia

Pod koniec XIX wieku, wielu łódzkich fabrykantów sprowadzało egzotyczne rośliny i tworzyło piękne ogrody. Kryzys ekonomiczny w latach 20. doprowadził do likwidacji wielu z nich, a finalnie trafiły one do szklarni miejskich. Z 1955 roku zaadaptowano budynek dawnej stołówki w parku Źródliska i tak powstała palmiarnia. Była ona rozbudowywana, ponieważ rośliny napierały na dach. Palmiarnia podzielona jest na trzy części: pawilon śródziemnomorski, tropikalny oraz pomieszczenie z bogatą kolekcją kaktusów. Najstarsze rośliny to około 150 letnie palmy. W całych zbiorach palmiarni jest ok. 4,5 tys. okazów roślin, najmłodszych z pewnością zainteresują również karpie, które można karmić oraz żółwie. Znajdują się tu wytyczone alejki, ławeczki, oczka wodne, a nawet mostek.  Na miejscu funkcjonuje kawiarnia oraz sklep z roślinami.

7. Centralne Muzeum Włókiennictwa

To ewenement na skalę światową. To kompleks pofabrycznych zabudowań był przez lata sukcesywnie rewitalizowany, a poszczególne skrzydła budynku dostosowywane do celów wystawienniczych. W charakterystycznym, białym budynku znajduje się tu jedna z największych kolekcji tkaniny artystycznej. Podczas zwiedzania można zapoznać się z historią przemysłu włókienniczego w Łodzi, poznać jego twórcą i co najciekawsze – zobaczyć, jak ubierali się mieszkańcy w XIX i XX wieku i jakie zmiany zachodziły w modzie. Na terenie znajduje się również piękna drewniana willa letniskowa. 

8. Muzeum Fabryki

Mała, ale nowoczesna i multimedialna placówka na terenie Manufaktury pokazuje Łódź z czasów fabrycznych. Na wystawie stałej przedstawiona jest historia rodziny Poznańskich i jej drogi do majątku. Obejrzycie zabytkowe maszyny, usłyszycie ich dźwięk i odczujecie, jak żyli robotnicy w XIX i XX wieku. Po przyjemnym zwiedzaniu warto udać się na taras widokowy, z które rozpościera się widok na całą Manufakturę. Znajduje się tam plansza, która opisuje jaką rolę pełniły poszczególne budynki.

9. OFF

OFF Piotrkowska to najmodniejszy punkt na kulturalnej mapie miasta.  Na terenie dawnej fabryki bawełny Franciszka Ramischa realizowany jest projekt, skupiający przedstawicieli przemysłów kreatywnych. W niepozornym na pierwszy rzut oka podwórko znajdują się pracownie projektantów, kluby, restauracje, showroomy i klubokawiarnie.

10. Muzeum Tradycji Niepodległościowych

Składa się z czterech oddziałów, opowiadających o trudnej historii mieszkańców: 

Muzeum przy Gdańskiej mieście się w dawnym carskim więzieniu zbudowanym w latach 1883-1885. Rzadko trafiają do niego turyści, a nawet mieszkańcy. Od początku przebywali tu więźniowie polityczni, a w okresie wojennym i powojennym więziono tu działaczy podziemia. Znajduje się tam „Wystawa Więzienna” prezentująca historię miejsca i realia więziennego życia. Są również ciekawe wystawy czasowe, a każdy może przymierzyć mundur i dotknąć broń!

Oddział Martyrologii Radogoszcz poświęcony upamiętnieniu ofiar II wojny światowej i martyrologii mieszkańców. W okresie II wojny światowej budynek dawnej fabryki Samuela Abbego służył jako męskie więzienie. Nocą z 17 na 18 stycznia  przed wkroczeniem Armii Czerwonej Niemcy podpalili więzienie, a przed jedynym wyjściem z budynku ustawili karabin maszynowy. W masakrze zginęło ponad 1500 osób. W środku znajduje się ekspozycja „Zabrał ich ogień… Piekło więzienia na Radogoszczu w świetle losów ludności kraju Warty w okresie II wojny światowej” opowiadająca o losach jeńców.

Oddział Stacja Radegast to zabytkowy budynek kolejowy. W trakcie II wojny światowej wywożono z niego Żydów do obóz zagłady, przez teren stacji przeszło około 145 tysięcy osób, przeznaczonych do transportów. Można tu obejrzeć największą makietę w Polsce przedstawiające wygląd Getta w 1942 roku. Na terenie muzeum znajdują się również pomniki i przykładowe wnętrze wagonu. 

Kuźnia Romów przy ulicy Wojska Polskiego 84. W 1941 roku na skrajnie małym terytorium wyłączonym z Litzmannstadt Ghetto umieszczonych ponad 5 tysięcy osób narodowości romskiej, pochodzących z pogranicza austriacko-węgierskiego. Warunki były tragiczne, a obóz szybko zaczęła dziesiątkować epidemia tyfusu. Władze podjęły decyzję o likwidacji i eksterminacji. Budynek kuźni, znajdujący się na terenie dawnego obozu dla ludności romskiej, przeznaczony został na cele muzealne.

11. Muzeum Światła

To prawdziwy raj, dla poszukiwaczy ciekawych zdjęć. Dzięki unikatowym dekoracjom można zrobić tutaj zdjęcia, które za pomocą sztuczek optycznych będą niezwykle oryginalne i kolorowe. Różnorodna ekspozycja na pewno przypadnie do gustu wszystkich, którzy poszukują ciekawych przestrzeni i lubią zabawę.

12. Piotrkowska

Z pewnością uważana jest za główną atrakcję miasta, mi jednak zawsze brakuje czasu, żeby dokładnie ją zwiedzić. To najbardziej znana i reprezentacyjna ulica w Łodzi, potocznie nazwana Pietryną. Powszechnie uważa się, że jest najdłuższą w mieście, jednak to nieprawda. Liczy ok 4.2km, ma długą historię i jest najdłuższym deptakiem w Polsce. Jeszcze w XVIII wieku był to trakt łączący Piotrków Trybunalski ze Zgierzem, wokół była Puszcza Łódzka i malutka osada o nazwie Łódź. Warto zaglądać tutaj w podwórka, podziwiać stare odboje przy bramach, zabytkowe kamienice, a nawet aleję gwiazd. Na Piotrowskiej odbywa się sporo wydarzeń kulturalnych takich jak Light Może Festiwal czy Festiwal Sztuk Ulicznych i Magii „Hokus Pokus”.

13. Muzeum Farmacji

Znajduje się w pięknie odrestaurowanej kamienicy, tuż obok ulicy Piotrkowskiej. To tu, rozpoczęła się w roku 1830 historia łódzkiego aptekarstwa. To niepozorny obiekt, który bardzo mnie zaskoczył. To aż dwa poziomy eksponatów, a po placówce oprowadzają prawdziwi pasjonaci, którzy dzielą się wiedzą. To nie tylko wnętrze apteki z przełomu XIX i XX wieku, ale mnóstwo informacji na temat, jak kiedyś żyli mieszkańcy. Apteki pełniły ważną funkcję, sprzedawano w nich nie tylko leki, ale również paliwo czy alkohol. Na miejscu zobaczycie dawne sprzęty, używane do wyrobu leków oraz składniki, z jakich je produkowano. Z gotowych mikstur szczególnie zainteresowały mnie lecznicze nalewki, poznałam tam genezę coca-coli, pepsi coli, oglądałam trucizny i afrodyzjaki, które podane w zbyt dużym stężeniu prowadzą do śmierci. W dalszych częściach muzeum można obejrzeć zabytkowe eksponaty m.in. zielniki i poznać szczegóły z życia łódzkich farmaceutów. 

14. Aquapark Fala

To atrakcja, która sprawdzi się o każdej porze roku. Znajdują się tu baseny zewnętrzne oraz wewnętrzne. Największymi atrakcjami są m.in. basen ze sztucznymi falami, most linowy, najwyższa w Polsce zjeżdżalnia wodna Kamikadze i zjeżdżalnia pontonowa. Na mega zjeżdżalniach wrażenia potęgują m.in. efekty dźwiękowe.  Dorośli z pewnością docenią rozbudowane zaplecze gastronomiczne w postaci drink barów, a także zabiegi pielęgnacji i odnowy biologicznej. Pomiędzy relaksującymi seansami w saunach, można skorzystać z łuskarki do lodu i natrzeć się kruszonym lodem. Znajduje się tutaj jedyna w centralnej Polsce plaża nudystów.

15. Muzeum Dzieci Polskich ofiar totalitaryzmu

Dopiero jest w trakcie powstawania, ale warto mieć to w głowie. W Łodzi w latach 1945-45 funkcjonował niemiecki obóz dla dzieci. List intencyjny w sprawie współpracy na rzecz powstania Muzeum został podpisany 21 maja 2021 roku. To historia, o której powinien usłyszeć cały świat. Obóz przy ulicy Przemysłowej nazywany był Małym Oświęcimiem. Przeznaczony był dla dzieci i młodzieży polskiej od 6 do 16 roku życia, ,jednak informacje wskazują, że czasowo przetrzymywano tu też młodsze dzieci od 2 roku życia.

16. Lapidarium Detalu Architektonicznego

To prawdziwa perełka dla miłośników architektury. Lapidarium gromadzi i prezentuje wszystkie ciekawostki związane z architekturą Łodzi. Jest to miejsce gdzie można obejrzeć rzeźby, sztukaterie elewacyjne i wnętrz budynków, fragmenty balustrad schodów, kafle, ozdobne drzwiczki piecowe, grzejniki. Wystawa dzieli się na strefę urbanistyki, strefę architektury i strefę wnętrz. Wizytę w Lapidarium Detalu można rezerwować pod adresem e-mailowym lapidarium@uml.lodz.pl lub telefonicznie (+42) 638 46 49.

17. Kaplica Scheiblera

Znajduje się na Starym Cmentarzu. To jedno z największych dzieł architektury cmentarnej na świecie oraz świadectwem bezprecedensowego w skali światowej rozwoju Łodzi w XIX wieku. Karol Scheibler (1820–1881) był twórcą wielkiego imperium przemysłowego, obejmującego m.in. Księży Młyn. 

18. Monopolis Łódź

To kolejna, najnowsza przestrzeń kulturalno-biznesowa o industrialnych korzeniach. Przez ponad 100 lat była tutaj fabryka alkoholu, a po likwidacji zakładów teren poddano rewitalizacji. O pierwotnym charakterze miejsca przypomina muzeum produkcji wódki. To kameralna ekspozycja, przybliżająca produkcję alkoholu, mechanizm funkcjonowania zakładu i jego historię. W trakcie prac remontowanych udało się nawet odnaleźć kapsułę czasu z 1929 roku, którą możecie oglądać w obiekcie. Pierwsze budynki wódczanego monopolu wybudowano w 1902 roku. Dziś w kompleksie znajdują się restauracje, galerie lokalnych twórców, odbywają się koncerty, przedstawienia a latem jest otwarta przestrzeń kulturalna. Łódzki kompleks został zdobywcą prestiżowej nagrody w międzynarodowym konkursie MIPIM Awards 2020. Inwestycja nominowana była w kategorii „mixed-use development” jako jedyny projekt z Europy. Tym samym projekt znalazł się wśród czterech najlepszych inwestycji na świecie, obok projektów z Montrealu, Singapuru i Bangkoku.

19. Księży Młyn

To dawne przedsiębiorstwo Karola Scheiblera. Było największym wśród przedsiębiorstw włókienniczych w Królestwie Polskim. Ciągnęło się od ulicy Piotrkowskiej po do obecnej ulicy Konstytucyjnej. Łączna powierzchnia tych terenów wynosiła ponad 500 ha, co stanowiło ok. 14% ówczesnego terytorium miasta. Był to nie tylko kompleks fabryczny, dla pracowników wybudowano tam domy robotnicze, znajdowały się również rezydencje pałacowe. Dziś Księży Młyn jest magnesem przyciągającym turystów, artystów i fotografów. W niebanalnych przestrzeniach pofabrycznych organizowane są ciekawe wydarzenia kulturalne, festiwale, pokazy mody, a dawne wille i pałace są dziś siedzibą  muzeów. Znajduje się tu m.in. Muzeum Kinematografii, Muzeum Książki Artystycznej, Palmiarnia oraz tzw. Beczki Grohmana, w których podobno ukryto fortunę. 

20. Kanał Dętka

To oryginalny kanał burzowy z 1926 roku, znajdujący się pod Placem Wolności. Był to jeden z pierwszych odcinków miejskiej kanalizacji, zaprojektowany przez Williama Lindleya. Kanał pełnił funkcję praktyczną do lat 70. Zbiornik może pomieścić 300 m³ wody, ma 142 metry długości, 187 centymetrów wysokości i ok. 1,5 metra szerokości. Dziś to świetna podziemna trasa turystyczna, oczywiście została specjalnie do tego przygotowana — jest oświetlona i wentylowana. Na trasie przedstawione są liczne ciekawostki dotyczące sieci podziemnych kanałów, archiwalne zdjęcia i dokumenty. Aktualnie obiekt jest w remoncie 

21. Black World Łódź

To ponad 100 m² specjalnie zaaranżowanych pomieszczeń, gdzie w całkowitej ciemności pod okiem niewidomego przewodnika można doświadczyć na własnej skórze jak i z czym na co dzień zmaga się osoba niewidoma, jak funkcjonuje w otoczeniu. Byłam w kilku takich placówkach i zrobiły one na mnie ogromne wrażenie, w dodatku pewne schematy np pomocy takim osobom wprowadziłam w swoje codzienne życie.

22. Stajnia Jednorożców

U zbiegu ulic Piotrkowskiej i Mickiewicza znajduje się oryginalny dworzec tramwajowy, który stał się jedną z wizytówek miasta. Dzięki kolorowej wiacie szybko został okrzyknięty „Stajnią Jednorożców”. Obok dworca znajduje się pomnik jednorożca, autorstwa japońskiego artysty, Tomohiro Inaby. Ma około 4 m długości, 0,5 m szerokości i 3 m wysokości i wygląda, jakby unosił się w powietrzu. 

23. Mandoria

Nie jest Łódź, ale dojazd z centrum to zaledwie około 20 minut. To park tematyczny w Polsce, którego otwarcie odbyło się 8 lipca 2021 roku. Oparty jest na świetnym motywie renesansowego miasta handlowego, ma taki bajeczny wystrój – kamienice, port i statki. Da się zauważyć świetne dopracowanie tematyczne – stroje obsługi, maskotki, gadżety – wszystko dopięte jest na ostatni guzik. Park reklamowany jest jako największy zadaszony park rozrywki w Polsce. Obiekt nie robi wrażenia wielkiego, ale to akurat dobrze, na miejscu ciężko się zgubić, wszystko jest przejrzyste. To ważne, bo dzieci również czują się swobodnie.

Większość atrakcji dostępna jest dla dzieci poniżej 100cm, więc świetnie sprawdzi się dla najmłodszych. Oczywiście, nie jest to park w typie Energylandii. Jeśli oczekujecie adrenaliny i dużych emocji, to będziecie rozczarowani. Na miejscu można poruszać się z wózkiem. Jest spora oferta gastronomiczna, ale można wnosić również swoje przekąski. Kilka atrakcji jest dodatkowo płatnych, więc warto mieć bilon. Jak dla mnie to taka alternatywa dla rodzin z małymi dziećmi na dni z gorszą pogodą. Warto zaznaczyć, że to tylko początek inwestycji, na pewno będę śledzić jej dalszy rozwój. Moje wrażenia z wizyty są TUTAJ.

24. Muzeum Sztuki Ms2

Kolekcja koncentruje się głównie na sztuce XX i XXI wieku. Jest to wyjątkowy zbiór, ponieważ tworzyli ją sami artyści przekazując swoje dzieła na poczet przyszłego muzeum. Muzeum Sztuki jest jednym z najstarszych placówek muzealnych sztuki nowoczesnej na świecie.

25. Skyfly Bar w hotelu Andels

Na mnie ogromne wrażenie zrobiło już samo wejście, bo klatka schodowa prowadząca do baru jest całkowicie oryginalna, zachowały się nawet stare, fabryczne schody. Widok na Łódź jest piękny, a latem na tarasie są leżaki i sporo zieleni. Powiem szczerze, że wypiłam tam jednego z najlepszych drinków w życiu. Barman Patryk zna się na swojej pracy 🙂

Gdzie spać?

W ramach współpracy nocowałam w hotelu Vienna House Andel`s Łódź. To zjawiskowy obiekt, ponieważ znajduje się w zrewitalizowanej fabryce. Oczywiście o nim napiszę jeszcze osobny artykuł, bo to atrakcja sama w sobie.

Mam nadzieję, że po tym artykule spojrzycie na Łódź trochę inaczej, bo to miasto pełne różnorodności, które ciężko pracuje na swój nowy wizerunek. W końcu to jedyny taki postindustrialny ośrodek miejski w Polsce.

Przejdź na instagram

Śledź moje podróże na Instagramie

@GdziewPolscenaweekend

Bloger
Kasia/Gdansk ♥️ Absolwentka turystyki, Gedanistka i studentka Varsavianistyki👩🏼‍🎓
Ciekawe miejsca w Polsce na weekend 🇵🇱 Autorka 2 bestsellerów📙